Простота – Од и за, јеромонах Серафим Роуз

„ Во протестанскиот свет има многу примери за луѓе со меки срца, кои од љубов кон Бога се добри со другите луѓе. Тоа е основно христијанство. Ние не треба живеејќи православен живот, да си мислиме, дека можеме да сме ладни, тврди и прави и сеуште да сме христијани.

Да си прав е внатрешна страна на христијанството. Важно е, но не е од првостепено значење. Најважно е срцето. Срцето треба да е меко, кротко, тоа треба да е топло. Ако немаме такво топло срце, треба да се молиме Бог да ни го даде, а ние самите треба да се обидуваме да го правиме она преку кое би можеле да го добиеме. Но, нaјпрвин треба да забележиме, дека го немаме тоа срце, дека сме студени. Така, ние нема да се довериме на размислувањето, ниту на логичките заклучоци на умот, а во однос на нив ќе бидеме – “ нестроги “. Ако го правиме тоа, ако влеземе во животот на црковните тајни и ја добиеме Божјата благодат, тогаш сам Бог ќе нè освети. (…)
Она, што може да нè спаси, е простотата (едноставноста). Можеме да ја имаме, ако во срцата се молиме Бог да нè направи такви, ако не се мислиме за многу мудри, ако, кога ќе ни го постават прашањето „Можеме ли да го изобразиме Бог Отец?, не даваме одговор и не кажуваме: „Па, се разбира дека е така – така пишува во решенијата на тој и тој собор, тој и тој број“. Дали си мислиме, дека сме во право и треба да ги издвоиме сите случаи, со кои ќе стигнеме до крајност, или пак ќе застанеме и ќе се замислиме: „Па, претпоставувам дека не знам толку многу “. Колку почесто го пројавуваме ова второто, толку сме позаштитени од духовни опасности.
Прифатете ја едноставно, верата која ја добивте од вашите татковци. Ако е некој многу обичен руски свештеник, кого го познавате, заблагодарете Му на Бог, што го има. Може многу да се научи од него, бидејќи вие сте толку сложени, интелектуални, настроени, а тие обични свештеници можат да ви дадат нешто многу подобро за вас. (…)
Откако ќе почнете да слушате или сами во мислите да ги критикувате, луѓето во црквата, треба да запрете и да сфатите, дека дури и да е вистина – бидејќи често, во одреден степен, таквите критике се оправдани, – критичниот однос е многу негативно нешто. Тоа нема да ве доведе никаде. На крај, може дури да се најдете надвор од Црквата. Затоа треба да запрете во тој момент и да си спомнете, дека не треба да осудувате, ниту да си мислите колку сте мудри и дека знаете нешто подобро или повеќе од другите. Напротив, обидете се да учите, веројатно без зборови, од некои од тие луѓе кои ги сте ги критикувале. (…)
Ако го следиме простиот пат – да не се доверуваме на сопствената мудрост, да го правиме доброто со умот, но и да сме свесни дека само нашиот ум, без топлината на срцето, е многу слабо средство, – тогаш православната филозофија на животот ќе почне да се оформува во нас. “
Отец Серафим Роуз учеше на простота (едноставност), но и живееше според неа. Многу луѓе си спомнуваат како тој забележителен човек, чии интелектуални способности далеку ги надминуваа нивните, постојано им давал примери за тоа како да бидеме прости (едноставни). Тој, според зборовите на писателот на житието на св. Јован Лествичник, се одрекол од „суетата на човечката мудрост“ . Еве што раскажува еден поклоник во манастирот „ Св. Герман “ по име Џон:
„Кога за прв пат го сретнав о. Серафим, штотуку ја бев завршил првата година од колеџот. Веќе се сметав за голем мислител, таков, кој се бори со „големите прашања“ по патот на вистината. Забележав дека повеќето луѓе околу мене не се заинтересирани за тоа: или беа премногу возрасни, уморни и презаситени, за да водат такви битки, или пак, ако беа млади, се интересираа повеќе од тоа да се забавуваат или да прават пари од бизнис или компјутери. (…)
Кога видов во него собрат, философ, посакав да разговарам со него подетално за овие големи прашања. Тој секогаш слушаше трпеливо, додека јас ги раскажував своите „длабокомислени“ идеи, но не кажуваше многу: обично правеше едноставни, стегнати коментари. Тогаш тоа малку ме збунуваше, но сега веќе ја откривам слислата. Сега речиси десет години подоцна, ми се чини дека сите едноставни коментари останале запечатени во мојата меморија засекогаш.
За прв пат се заинтересирав за Православието, кога ги изучував најсложените учења. Првите православни книги, кои ги прочитав, беа „Мистично богословие“ од св. Дионисиј Ареопагит и „ Мистична теологија на Источната Црква“ од Владимир Лоски. Бев привлечен од тешко изразените идеи – како „ божествената темнина “ на апофатичкото богословие.
Отец Серафим сепак секогаш ме спушташе на земја. Откако изјавив желба да се покрстам во манастирот, од мене очекуваше да се научам за верата и да се подготвам за крштение. Мислев дека знам многу, откако се занимавав со такви софистицирани метафизички нешта. Но, кога отидов во неговата ќелија, за да разговарам со него, едно од првите прашања што ме праша, беше:
– Знаеш ли за постите во Црквата?
– Мислам, да – одговорив јас. – Великиот пост и уште еден пред Коледе…
– Да – кажа тој. – Знаеш ли за Петровденскиот пост?
Засрамено требаше да признаам, дека не се сеќавам дали сум чул за постоењето на таков.
– Тоа е многу важен пост во Црквата – и продолжи да опишува каков е и зошто го има. – Некој пресметал и се покажало дека во Црковниот календар има повеќе посни денови отколку мрсни.
Тоа многу ме изненади. Мислам, дека о. Серафим се обидуваше да ми каже дека да бидеш крстен не значи да се чувствуваш важен со возвишено богословие и философија, а да го прифатиш животот како борба, како труд, како жртва за Исус Христос. По свој ненаметлив начин тој нè изведуваше од „божествената темнина“ кон подножјето на Крстот, средството на нашето спасение.

Од „ Отец Серафим Роуз – живот и дело “, стр. 828-831

[youtube]https://www.youtube.com/watch?v=mznBn3-MRhc[/youtube]

Превод од бугарски: богослов Дамјан Трпкоски

Простота